ನಳಂದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ.. ಭಾರತದ ಅತಿ ಹಳೆಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿರುವ, 1600 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಪುರಾತನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು 800 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ದಾಳಿಕೋರರು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅದರ ಗತವೈಭವ ಇದೀಗ ಮರಳಿದೆ. ನಳಂದವಿವಿಯ 1749 ಕೋಟಿ ರು. ವೆಚ್ಚದ 455 ಎಕರೆ ಹೊಸ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಬುಧವಾರ ಲೋಕಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಪಟನಾದ ಆಗ್ನೆಯಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 95 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ನಳಂದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಸುಮಾರು 1600 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ವಸತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಗುಪ್ತ ರಾಜವಂಶದ ಕುಮಾರಗುಪ್ತ-1 (ಕ್ರಿ.ಶ. 413-455) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ. ಆದರೆ 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ದಾಳಿಕೋರರು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಪ್ರಾಚೀನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು 12 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಿಂದ ಸುಟ್ಟುಹೋಗುವ ಮೊದಲು 800 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. 2016ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ನಳಂದ ವಿವಿಯ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ವಸತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಗಮನಾರ್ಹ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ದ್ಯೋತಕ ಅಂತ ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೂ 6 ವರ್ಷ ಮುನ್ನ ವಿವಿಯನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ 2010ರಲ್ಲಿ ನಳಂದ ವಿವಿ ಕಾಯ್ದೆ(Nalanda University Act-2010)ಯ ಮೂಲಕ ವಿವಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅದು 2014ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈಗ ಅದರ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ 455 ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 1749 ಕೋಟಿ ರು. ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ತಲೆ ಎತ್ತಿದೆ. ಐದನೇ ಶತಮಾನದಿಂದಲೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ನಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ.
ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಉರಿದಿದ್ದ ಬೆಂಕಿ :
1190 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಈ ಬೌದ್ಧ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಲು ತುರ್ಕೊ-ಆಫ್ಘಾನ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರ ಭಕ್ತಿಯಾರ್ ಖಿಲ್ಜಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಇದಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ಇಟ್ಟ. ಈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗೆ ಹಚ್ಚಲಾಗಿದ್ದ ಬೆಂಕಿಯು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಉರಿಯುತ್ತಿತ್ತಂತೆ. ಈ ವೇಳೆ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಗ್ರಂಥಗಳು ನಾಶವಾಗಿ, ಕೆಲವೇ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ. ಅವು ಈಗ ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್ ಕೌಂಟಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಟಿಬೆಟ್ನ ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುವುದು ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು :
ಇಂದಿನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುವಂತೆಯೇ ನಳಂದದ ಪ್ರವೇಶವು ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರೊಂದಿಗೆ ಕಠಿಣ ಮೌಖಿಕ ಸಂದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದವರು ಧರ್ಮಪಾಲ ಮತ್ತು ಸಿಲಭದ್ರರಂತಹ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಬೌದ್ಧ ಗುರುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಸಾರಸಂಗ್ರಹಿ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಬೋಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಗ್ರಂಥಾಲಯವು ಒಂಬತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್ ಕೈಬರಹದ ತಾಳೆಗರಿಗಳ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳ ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಬೌದ್ಧ ಜ್ಞಾನದ ವಿಶ್ವದ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಂಡಾರವಾಗಿತ್ತು.
ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಸಲಹೆ :
2007ರಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಎಪಿಜೆ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಅವರ ಸಲಹೆಯ ನಂತರ, ಬಿಹಾರ ವಿಧಾನಸಭೆಯು ಹೊಸ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರವು 455 ಎಕರೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು, ಇದನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 25, 2010 ರಂದು ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆಯ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದಿ ಹಿಂದೂ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಹೊಸ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1, 2014 ರಂದು ಕೇವಲ 14 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೊಂದಿಗೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ಥಳ, ಪ್ರಾಚೀನ ನಳಂದಾದಿಂದ 10 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಗಿರ್ನಲ್ಲಿರುವ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್ ಅನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2014 ರಲ್ಲಿ ಅಂದಿನ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವೆ ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದರು. ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು 2016 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಗಿರ್ನ ಪಿಲ್ಖಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗೆ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದರು. ಹೊಸ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ನ ನಿರ್ಮಾಣವು 2017 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ :
ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಭಾರತವನ್ನು ಹೊರ ತುಪಡಿಸಿ 17 ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಅವು: ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾ ದೇಶ, ಭೂತಾನ್, ಬ್ರೂನಿ, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ, ಚೀನಾ, ಇಂಡೋನೇಷಿಯಾ, ಲಾವೋಸ್, ಮಾರಿಷಸ್, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್, ಪೋರ್ಚುಗಲ್, ಸಿಂಗಾಪುರ, ದ.ಕೊರಿಯಾ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂ. ಈ ದೇಶಗಳು ಭಾರತದ ಜತೆ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗೆ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದವು.
ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಹೇಗಿದೆ?:
ಕ್ಯಾಂಪಸ್ನಲ್ಲಿ 40 ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಲಾಕ್ಗಳಿವೆ, ಒಟ್ಟು 1,900 ಆಸನ ಸಾಮರ್ಥ ವಿದೆ. ಇದು ತಲಾ 300 ಆಸನಗಳ ಸಾಮರ್ಥದ 2 ಸಭಾಂಗಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸುಮಾರು 550 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿ ರುವ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಇದೆ. ಇದು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ, 2000 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಆಂಫಿಥಿಯೇಟರ್, ಅಧ್ಯಾಪಕರ ಕ್ಲಬ್ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸೌರ ಸ್ಥಾವರ, ನೀರಿನ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು, ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರು ಮರುಬಳಕೆ ಘಟಕ, 100 ಎಕರೆ ಜಲಮೂಲವನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ.
ದೇಶ ವಿದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ
2022-24, 2023-25 ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು 2023-27 ರಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್ಡಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ದಾಖಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಬರೀ ಭಾರತವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಭೂತಾನ್, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ, ಘಾನಾ, ಇಂಡೋನೇಷಿಯಾ, ಕೀನ್ಯಾ, ಲಾವೋಸ್, ಲೈಬೀರಿಯಾ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಮೊಜಾಂಬಿಕ್, ನೇಪಾಳ, ನೈಜೀರಿಯಾ, ಕಾಂಗೋ ಗಣರಾಜ್ಯ, ದಕ್ಷಿಣ ಸುಡಾನ್, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಸೆರ್ಬಿಯಾ, ಸಿಯೆರಾ ಲಿಯೋನ್, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, ಟರ್ಕಿಯೆ, ಉಗಾಂಡಾ, ಯುಎಸ್ಎ, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಮತ್ತು ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಹಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವೇತನ
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ 137 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ASEAN-India Fund ನಿಂದ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಅಥವಾ ಧನಸಹಾಯ ಪಡೆದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನಗಳು, BIMSTEC ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನಗಳು ಮತ್ತು MEA ನಿಂದ ಭೂತಾನ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವೇತನಗಳು ಸೇರಿವೆ. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೋರ್ಸ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಕೋರ್ಸ್ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ನಳಂದಾ ವಿವಿ ವಿಶೇಷತೆಗಳು :
-ನಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿತ್ತು
-ಇದು 9 ಮಿಲಿಯನ್ ಪುಸ್ತಕಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು
-ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 10,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದರು
-ಇದು 2,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.
-ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನೂ ಕೂಡ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರಲಿಲ್ಲ
-ಅಂದರೆ ನಳಂದಾ ವಿಶ್ವದ ಅತೀ ಪುರಾತನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿತ್ತು
-ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು 40 ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಎರಡು 300-ಆಸನಗಳ ಸಭಾಂಗಣಗಳು, ಸುಮಾರು 550 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹಾಸ್ಟೆಲ್, 2,000-ಆಸನಗಳ ಆಂಫಿಥಿಯೇಟರ್, ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
-ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೋರ್ಸ್ಗಳು, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಕೋರ್ಸ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ 137 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.